Het eindrapport van de Commissie Samson heeft iedereen doordrongen van de ernst van de problematiek van seksueel misbruik in de jeugdzorg. Het kabinet heeft excuses uitgesproken tegenover de slachtoffers.
Rapport: 'Omringd door zorg, toch niet veilig'
Dat zijn enkele conclusies van de commissie-Samson, die onderzoek heeft gedaan naar seksueel misbruik in de jeugdzorg. Een speciale commissie onder leiding van Rieke Samson presenteerde maandag haar onderzoek naar seksueel misbruik binnen de jeugdzorg. Het gaat om minderjarigen die in de periode van 1945 tot heden zijn misbruikt in een tehuis of pleeggezin.
Zo schrijft de commissie over de daders dat het meeste seksueel misbruik niet wordt gepleegd door hulpverleners, maar door jongeren of kinderen onderling.
Twee soorten misbruikers
Volgens de commissie zijn er twee soorten misbruikers naar voren gekomen. Ten eerste zijn er leeftijdsgenoten die kinderen in de pleeg- of jeugdzorg misbruiken. Zij vormen meer dan de helft van de daders.
Nazorg
Slachtofferorganisaties maken zorgen over wat het rapport losmaakt onder lotgenoten. Zij vinden dat de nazorg niet goed is geregeld door de overheid. De organisaties waarschuwen dat ze geen genoegen nemen met erkenning, maar willen ook genoegdoening en compensatie.
Misbruikt onder toezicht
Hoe heeft dit kunnen gebeuren? Hoe veilig zijn kinderen die onder toezicht van de overheid in een pleeggezin zijn geplaatst? ZEMBLA laat zien in de uitzending 'Misbruikt onder toezicht' hoe jeugdzorgorganisaties door falende communicatie kinderen ernstig in gevaar brengen.
Samson pleitte in de aflevering van ‘ZEMBLA’ voor één centraal punt dat alle betrokkene organisaties op de hoogte moet brengen van misstanden bij een pleeggezin of instelling. “Het moet ergens terecht komen bij een organisatie die ook feitelijk iets kan doen. Die ook bijvoorbeeld kunnen zeggen: we plaatsen daar niet meer”, aldus mevrouw Samson.
Meldpunt
Sinds 1 oktober bestaat er een meldpunt voor slachtoffers. De hulppost valt onder Slachtofferhulp Nederland en is speciaal bedoeld voor meldingen van seksueel misbruik van minderjarigen die onder verantwoordelijkheid van de overheid in instellingen of pleeggezinnen zijn geplaatst.
Meer onderzoek
De commissie-Samson vindt dat er nog veel meer (wetenschappelijk) onderzoek nodig is. Niet alleen naar misbruik, maar onder meer ook naar de 'mechanismen' die maken dat werkers in de jeugdzorg of pleegouders komen tot seksueel misbruik.
Screening
De commissie vindt ook dat de screening van professionals en pleegouders beter moet. Zo moet van sollicitanten worden verwacht dat die in staat zijn 'open te praten' over erotische gevoelens op het werk en eventuele ervaringen daarmee. Veranderingen in de persoonlijke sfeer moeten ook worden besproken, omdat die de risico's kunnen verhogen.
Seksualiteit en misbruik dienen ook standaard onderwerpen te zijn in alle basisopleidingen. In de opleidingen ontbreekt het onderwerp seksuele ontwikkeling en afwijkend gedrag. Eenmaal aan het werk is er geen tijd voor de kwestie ingeruimd. De kinderen zelf moeten ook 'weerbaarder' worden gemaakt en 'waar mogelijk' kunnen meebeslissen.
Jeugdorganisatie NJR
Betrek jongeren die uit de jeugdzorg komen bij de inspectie op deze jeugdzorg. ,,Zij weten zelf wat er speelt in de instellingen en zijn door hun ervaring en leeftijd veel beter toegankelijk voor jongeren die nog in jeugdzorg zitten op dit moment'', aldus voorzitter Marcel René Bamberg van jongerenorganisatie NJR.
‘Seksueel misbruik of seksuele intimidatie is niet iets wat je als jongere snel met een oudere deelt', meent de NJR. Volgens de jongerenorganisatie komen de misstanden in de jeugdzorg mede doordat er te weinig naar jongeren zelf, en naar hun 'schrijnende signalen' wordt geluisterd.
Jeugdzorg Nederland door het stof
'Ik zou wensen dat we de pijn weg kunnen nemen. Dat we de middelen en de manieren hebben om mensen het leed te laten vergeten. Maar dat kunnen we niet', zei woordvoerster Ans van de Maat van Jeugdzorg Nederland maandag na de presentatie van het rapport van de commissie-Samson. Ze bood ieder kind dat het is overkomen haar oprechte excuses aan.
'Wat we wel kunnen doen is hulp organiseren om mensen te helpen om het leed te kunnen verwerken', voegde ze eraan toe. 'Ik weet dat het weinig is, maar dit is wat wij kunnen.'
Het heeft Jeugdzorg allemaal 'diep in 't hart geraakt': 'Dat kan ik niet genoeg benadrukken', aldus Van de Maat.
Inspectie Jeugdzorg
De Inspectie Jeugdzorg, die van de commissie-Samson ook een veeg uit de pan kreeg, wilde maandag nog niet reageren. ,,We gaan eerst het rapport bestuderen'', aldus een woordvoerder. Volgens Samson kan de inspectie zich wel wat steviger opstellen, bijvoorbeeld door instellingen te sluiten als er iets aan de hand is.
Reactie Staatssecretaris
De inspectie schaarde zich maandag achter de reactie van staatssecretaris Marlies Veldhuijzen van Zanten. Die zei slagvaardig aan het werk te willen met de conclusies van de onderzoekers. Verder stelde ze het leed te erkennen en blij te zijn dat het misbruik nu in openheid kan worden besproken. 'Het duurt soms lang voor in de samenleving doordringt dat iets wat je je niet kunt voorstellen, toch echt gebeurt', zei ze.
Minister Opstelten
'De conclusies zijn buitengewoon triest.' Dat zei minister Ivo Opstelten (Veiligheid) maandag over het misbruik in de jeugdzorg. De overheid erkent het leed 'volledig', zei hij. Er wordt nu gekeken hoe de slachtoffers met hulp en ondersteuning tegemoet kunnen worden gekomen.
Rouvoet moet misbruik jeugdzorg voorkomen
Oud-vicepremier André Rouvoet gaat in opdracht van Jeugdzorg Nederland een onafhankelijke commissie leiden die moet onderzoeken hoe seksueel misbruik in de jeugdzorg kan worden voorkomen. Het is een reactie op het maandag verschenen rapport van de commissie-Samson naar misbruik in de jeugdzorg. Het team van Rouvoet, die minister voor Jeugd en Gezin is geweest, moet maatregelen opstellen die misbruik bij jeugdzorginstellingen moet verhinderen. Hij moet ook zorgen dat die regels ingevoerd worden en zal toezien op de implementatie van de aanbevelingen van de commissie-Samson.
Congres: Hoe nu verder?
Op donderdag 11 oktober 2012 – organiseert de commissie in samenwerking met Kerckebosch Uitgeverij - Studiecentrum, een congres over de thema’s en aanbevelingen van het rapport. Centraal staat de vraag: Hoe nu verder? Meer op: www.congrescommissiesamson.nl
http://nos.nl/video/427039-omringd-do...
De overheid en Jeugdzorg schieten ernstig tekort in hun taak om uit huis geplaatste kinderen te beschermen tegen seksueel misbruik. Het toezicht faalt enorm aldus de commissie-Samson. Kinderen in jeugdzorginstellingen hebben ongeveer een 2,5 keer zo grote kans om misbruikt te worden. Bij verstandelijk gehandicapte kinderen is die kans zelfs drie keer zo groot.
Ook pleit Samson er voor dat groepen meer op sekse gerangschikt worden. Dit om het risico te verkleinen dat misbruik plaatsvindt, aangezien 50 procent onder leeftijdsgenootjes plaatsvindt en de meeste slachtoffers meisjes zijn. Uiteindelijk pleit Samson er voor kinderen zo snel en zo veel mogelijk in pleeggezinnen te laten opnemen. In pleeggezinnen vindt misbruik aanzienlijk minder plaats dat in jeugdinstellingen.
André Rouvoet gaat in opdracht van Jeugdzorg Nederland een onafhankelijke commissie leiden die moet onderzoeken hoe seksueel misbruik voorkomen kan worden. Het team van Rouvoet zal maatregelen moeten opstellen die misbruik bij instellingen moet verhinderen. Ook moet hij zorgen dat nieuwe regels worden ingevoerd en dat wordt toegezien op de aanbevelingen van de commissie-Samson.
Het onderzoek van Samson is relevant omdat kinderen in een jeugdzorginstelling of pleeggezin nog altijd een verhoogd risico lopen. Het toezicht vindt met name plaats 'op papier' terwijl juist meer in het veld gecontroleerd zou moeten worden. Gemeenten zouden ook meer toezicht moeten houden, maar een groot aantal gemeenten zou daar nog niet klaar voor zijn, aldus een woordvoerder van de Inspectie Jeugdzorg in de Volkskrant. Ook zou jeugdzorg harder moeten optreden wanneer werknemers hun werk niet goed doen.
In de media kreeg het misbruik in de jeugdzorg minder aandacht dan het onderzoek naar misbruik in de katholieke kerk. Het onderzoek van justitie topvrouw Rieke Samson stond tot nu toe in de schaduw van het onderzoek van de commissie-Deetman.
Opvallend is dat het voor Samson moeilijker was om ervaringsdeskundigen te vinden die in de media hun verhaal doen. Iets dat te verklaren is uit de achtergrond van de slachtoffers. Zij zijn voor de tweede keer aan hun lot overgelaten. Eerst door hun ouders en daarna door de overheid. Katholieke kinderen hadden over het algemeen vaak nog een goede band met hun ouders.
De eerste uitkomsten van het onderzoek van de commissie-Samson werden afgelopen vrijdag al naar buiten gebracht door de NOS. Om 10.25 start de persconferentie van de commissie-Samson. Daarop volgend zal ook jeugdzorg een plan presenteren waarmee het denkt het toezicht sterk te verbeteren.
En gaat het om verjaarde gevallen of vindt het misbruik nog steeds plaats? Kinderen werden onder verantwoordelijkheid van de overheid in jeugdinstellingen en bij pleegouders geplaatst. Was er wel genoeg controle op de hulpverleners? En waren zij wel goed gescreend?
In de eerste aflevering van Rondom 10 in 2011 vertellen slachtoffers hun verhaal en gaan ze in discussie met jeugdzorgmedewerkers, pleegouders en politici over hoe het misbruik heeft kunnen gebeuren en vooral hoe het in de toekomst moet worden voorkomen. En of het wel te voorkomen is. Is dat een realistische verwachting? Want is het misbruik van de kinderen een specifiek probleem van de jeugdzorg of is het een breed maatschappelijke kwestie?
Aan de discussie zal ook Rieke Samson-Geerlings, de voorzitter van de onderzoekscommissie deelnemen. Lees hier haar oproep aan allochtone slachtoffers van misbruik in de jeugdzorg om zich te melden. Tot nu toe heeft uit deze categorie zich nog niemand gemeld, terwijl Samson Geelings denkt dat wel tientallen en mogelijk honderden allochtonen in de jeugdzorg zijn misbruikt.
Rieke Samson-Geerlings doet met haar commissie onafhankelijk onderzoek naar seksueel misbruik van minderjarigen die onder verantwoordelijkheid van de overheid in instellingen of pleeggezinnen zijn geplaatst. Essentieel voor het onderzoek is de informatie van personen die misbruik van minderjarigen hebben meegemaakt of ervan weten. Daarvoor is het Meldpunt van de commissie-Samson in het leven geroepen. Dit meldpunt is te bereiken op het telefoonnummer 070-3765872. Daarnaast kunt u uw verhaal sturen naar meldpunt@comsamson.nl.
Overigens heeft, naast de commissie-Samson, ook de Onderzoeksraad Voor Veiligheid (OVV) onderzoek verricht naar kindermishandeling, waar ook seksueel misbruik onder valt. 27 gevallen van (bijna) fatale afloop werden onder het voorzitterschap van Pieter van Vollenhoven bestudeerd. De Onderzoeksraad moest daaruit concluderen dat de overheid, die bij een melding wordt aangesproken op haar verantwoordelijkheid voor de fysieke veiligheid van het kind, deze verantwoordelijkheid onder de huidige omstandigheden niet kan waarmaken. De raad verwijt daarbij de professionals een afwachtende houding, maar ziet ook hun afhankelijkheid van de medewerking van de betrokken ouders. Het volledige rapport is te lezen op de site van de Onderzoeksraad Voor Veiligheid.
Naast Rieke Samson-Geerlings zal ook NRC-redacteur Joep Dohmen aanschuiven om te discussiëren over misbruik in de jeugdzorg. Dohmen is op dit gebied vooral bekend van zijn berichtgeving over seksueel misbruik in de Katholieke kerk. Onder meer vanwege zijn boek Vrome zondaars werd hij uitgeroepen tot Journalist van het Jaar 2010. Het boek vertelt het verhaal van slachtoffers en daders, en biedt daarmee een analyse en een onthullend overzicht van de aard en de omvang van het misbruik in de Rooms-Katholieke kerk.
Voor slachtoffers van onder meer seksueel misbruik en mishandeling bestaat tevens al meer dan 45 jaar psychologische hulpverlening van Stichting Korrelatie. Als onafhankelijke organisatie is Korrelatie voor iedereen beschikbaar voor hulpverlening en advies op het terrein van zorg en welzijn. De stichting helpt cliënten de regie weer in eigen hand te nemen bij het oplossen van hun problemen.
26 februari 2011 http://tvblik.nl/rondom-10/misbruik-i...
En gaat het om verjaarde gevallen of vindt het misbruik nog steeds plaats? Kinderen werden onder verantwoordelijkheid van de overheid in jeugdinstellingen en bij pleegouders geplaatst. Was er wel genoeg controle op de hulpverleners? En waren zij wel goed gescreend?
In de eerste aflevering van Rondom 10 in 2011 vertellen slachtoffers hun verhaal en gaan ze in discussie met jeugdzorgmedewerkers, pleegouders en politici over hoe het misbruik heeft kunnen gebeuren en vooral hoe het in de toekomst moet worden voorkomen. En of het wel te voorkomen is. Is dat een realistische verwachting? Want is het misbruik van de kinderen een specifiek probleem van de jeugdzorg of is het een breed maatschappelijke kwestie?
Lees hier het artikel over misbruik in de jeugdzorg in het AD (26 februari 2011).
Aan de discussie zal ook Rieke Samson-Geerlings, de voorzitter van de onderzoekscommissie deelnemen. Lees hier haar oproep aan allochtone slachtoffers van misbruik in de jeugdzorg om zich te melden. Tot nu toe heeft uit deze categorie zich nog niemand gemeld, terwijl Samson Geelings denkt dat wel tientallen en mogelijk honderden allochtonen in de jeugdzorg zijn misbruikt.
Rondom 10, zaterdag 26 februari 2011 bij de NCRV op Nederland 2.
Rieke Samson-Geerlings doet met haar commissie onafhankelijk onderzoek naar seksueel misbruik van minderjarigen die onder verantwoordelijkheid van de overheid in instellingen of pleeggezinnen zijn geplaatst. Essentieel voor het onderzoek is de informatie van personen die misbruik van minderjarigen hebben meegemaakt of ervan weten. Daarvoor is het Meldpunt van de commissie-Samson in het leven geroepen. Dit meldpunt is te bereiken op het telefoonnummer 070-3765872. Daarnaast kunt u uw verhaal sturen naar meldpunt@comsamson.nl.
Overigens heeft, naast de commissie-Samson, ook de Onderzoeksraad Voor Veiligheid (OVV) onderzoek verricht naar kindermishandeling, waar ook seksueel misbruik onder valt. 27 gevallen van (bijna) fatale afloop werden onder het voorzitterschap van Pieter van Vollenhoven bestudeerd. De Onderzoeksraad moest daaruit concluderen dat de overheid, die bij een melding wordt aangesproken op haar verantwoordelijkheid voor de fysieke veiligheid van het kind, deze verantwoordelijkheid onder de huidige omstandigheden niet kan waarmaken. De raad verwijt daarbij de professionals een afwachtende houding, maar ziet ook hun afhankelijkheid van de medewerking van de betrokken ouders. Het volledige rapport is te lezen op de site van de Onderzoeksraad Voor Veiligheid.
Naast Rieke Samson-Geerlings zal ook NRC-redacteur Joep Dohmen aanschuiven om te discussiëren over misbruik in de jeugdzorg. Dohmen is op dit gebied vooral bekend van zijn berichtgeving over seksueel misbruik in de Katholieke kerk. Onder meer vanwege zijn boek Vrome zondaars werd hij uitgeroepen tot Journalist van het Jaar 2010. Het boek vertelt het verhaal van slachtoffers en daders, en biedt daarmee een analyse en een onthullend overzicht van de aard en de omvang van het misbruik in de Rooms-Katholieke kerk.
Voor slachtoffers van onder meer seksueel misbruik en mishandeling bestaat tevens al meer dan 45 jaar psychologische hulpverlening van Stichting Korrelatie. Als onafhankelijke organisatie is Korrelatie voor iedereen beschikbaar voor hulpverlening en advies op het terrein van zorg en welzijn. De stichting helpt cliënten de regie weer in eigen hand te nemen bij het oplossen van hun problemen. Contact opnemen met Korrelatie kan per telefoon of e-mail: